Chương trình học nghề (bếp, bánh ….) tại Pháp

Hiện nay xu hướng các bạn trẻ Việt Nam mong muốn đến Pháp để học nghề ngày càng phổ biến. Với nền ẩm thực lâu đời, phong phú, đa đạng, tinh tế và cầu kì, Pháp là lựa chọn hàng đầu cho những bạn mong muốn học nghề bếp và bánh

Bài viết sau đây sẽ giới thiệu chương trình và cách thức để các bạn có thể tìm kiếm và ứng tuyển thành công chương trình học nghề liên quan đến lĩnh vực nhà hàng khách sạn bao gồm nghề bếp và làm bánh ( bánh ngọt, bánh mì, chocolate, kem…). Mình nghĩ các nghề khác cũng tương tự về cách thức tìm trường, ứng tuyển cũng như tìm kiếm công ty để thực tập. Do đó bạn có thể tham khảo bài viết này để có thể tìm cho mình một chương trình học nghề phù hợp.

1. Bạn cần chuẩn bị gì

• Ngoại ngữ :

Thông thường các trường dạy bằng chương trình tiếng Pháp sẽ yêu cầu tiếng Pháp trình độ B2 hoặc tiếng Anh sẽ là Ielts 5.5 – 6.0 ( hoặc B2 theo khung chuẩn châu Âu). Bạn nên chuẩn bị thật tốt đặc biệt là hai kĩ năng nghe và nói (tham khảo phương pháp & tài liệu học ngoại ngữ tại đây) . Bạn cũng nên tìm mua các cuốn sách dạy cơ bản về kĩ năng về nghề mà bạn muốn học cũng như xem trên các kênh youtube hoặc các blog để nắm vững các từ  vựng chuyên ngành.  Ngoài ra chương trình học của BTS sẽ có thêm 1 ngoại ngữ nữa là Tây Ban Nha / Đức / Ý/ Trung Quốc/ Bồ Đào Nha … nên bạn cũng chuẩn bị tinh thần học trước đi nhé 😉

• Kĩ năng nghề :

Nghe có vẻ buồn cười vì tôi chưa biết về nghề đó thì tôi mới đăng kí học, tôi bắt đầu từ zero sao lại yêu cầu tôi biết được là làm bánh như thế nào …. Mình phải nhấn mạnh rằng nghề bánh và bếp yêu cầu sự khéo tay, tỉ mẩn, nhẫn nại, đam mê và có sức khỏe tốt. Nếu bạn muốn chọn nghề này chỉ vì bạn chẳng biết phải làm gì hoặc chỉ vì bạn muốn có một công việc ổn định và lâu dài tại Pháp thì bạn nên cân nhắc nhé 😉 . Để có thể được trường nhận và kiếm được công ty thực tập thì bạn phải chứng minh được rằng bạn đã biết làm và có kiến thức cơ bản các loại bánh như bông lan, cookies, tart …. hoặc có kĩ năng sơ chế nguyên liệu và nấu các món ăn cơ bản của Pháp. Do đó nếu ở Việt Nam và có ý định sang Pháp học nghề bạn cần chuẩn bị kĩ năng cơ bản trước (bằng cách tự học hoặc đăng kí các khóa học tại các trường dạy nghề tại Việt Nam) và hãy nhớ chụp tất cả những gì bạn đã làm nhé để làm bằng chứng tăng tính thuyết phục cho trường và công ty mà bạn muốn ứng tuyển.

Trên một số trang web như edX (tiếng Anh) hay Fun Mooc (tiếng Pháp) có các khóa học online cung cấp kiến thức cơ bản về rượu, thực phẩm và nấu ăn thì bạn nên đăng kí để học trước cho nắm từ  vựng chuyên ngành. Các khóa học này hoàn toàn miễn phí và bạn chỉ mất phí nếu bạn yêu cầu họ cung cấp bằng chứng nhận sau khi kết thúc khóa học. 

Xem thêm : Tổng hợp các trang web có khóa học online

2. Các chương trình nghề về ẩm thực thuộc lĩnh vực nhà hàng khách sạn

Hệ thống giáo dục phổ thông bên Pháp cũng tương tự như ở Việt Nam, nghĩa là mẫu giáo (từ 3 đến 5 tuổi), tiểu học ( từ 6 đến 10 tuổi), trung học cơ sở ( từ 11 đến 15 tuổi) và trung học phổ thông ( từ 16 đến 18 tuổi). Nếu bạn trẻ nào muốn đi theo con đường nghề thì sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở sẽ bắt đầu việc học tại các trường dạy nghề.

Xem thêm :

• Hệ thống giáo dục ở Pháp và bằng cấp
• Bảng phân loại xếp hạng bằng cấp tại Pháp

Có những chương trình sau đây mà bạn có thể đăng kí ứng tuyển

Chương trình học	Độ tuổi qui định	Thời gian học	Học phí
CAP (Certificat d'aptitude professionnelle) Patisserie	15 - 30	2 năm	miễn phí
CAP (Certificat d'aptitude professionnelle) Cuisine	15 - 30	2 năm	miễn phí
CAP (Certificat d'aptitude professionnelle) Boulangerie	15 - 30	2 năm	miễn phí
Bac Pro Cuisine	15 - 30	2 - 3 năm	miễn phí
Bac Pro Boulanger Patissier	15 - 30	2 - 3 năm	miễn phí
Brevet de Technicien Superieur Management en Hotellerie-Restauration (BTS HR)	15 - 30	2 - 3 năm	miễn phí
CAP (Certificat d'aptitude professionnelle) Cuisine - Formation pour les adultes	không giới hạn độ tuổi	6 - 8 tháng	từ 4000e
CAP (Certificat d'aptitude professionnelle) Patisserie - Formation pour les adultes	không giới hạn độ tuổi	6 - 8 tháng	từ 4000e
Diplome de patisserie/boulangerie/cuisine	không giới hạn độ tuổi	6 - 8 tháng	từ 10000e

3. Chọn trường công lập hay tư thục và học phí

Có 3 loại hình trường là công lập (Public), tư thục có hợp đồng (Privé sous contrat) và tư thục ngoài hợp đồng (Privé hors contrat).

Trường tư thục có hợp đồng ( prive sous contrat), có hai loại là: 

• trường tư thục theo hợp đồng đơn giản ( prive sous contrat simple) : lương nhân viên được nhà nước chi trả 
• trường tư thục theo hợp đồng liên kết ( prive sous contrat d’association) : chi phí hoạt động ngoại trú và lương nhân viên được nhà nước chi trả 

Trường tư thục ngoài hợp đồng ( Prive hors contrat) là những trường tự chủ tài chính hoàn toàn . Họ không nhận trợ cấp từ nhà nước từ chi phí hoạt động cũng như tiền thù lao cho giáo viên.  Những tổ chức ngoài hợp đồng này là một hệ thống quản lý hoàn toàn độc lập và họ thuê bất cứ ai làm giáo viên mà không có bất kỳ yêu cầu mức độ nào. Và chương trình giảng dạy thì họ không bắt buộc phải tuân theo các chương trình chính thức.

Học phí của những trường tư thục chênh lệch nhau khá lớn. Có những trường như EPMT thì khoảng 4000€ cho khóa học làm bánh kéo dài 8 tháng. Nhưng ở Cordon Bleu thì học phí sẽ là 24000€ cho cùng 1 thời gian học. Sự chênh lệch này thật ra tùy thuộc vào thời gian học tại trường (bao gồm cả lý thuyết & thực hành) và ngôn ngữ giảng dạy. Nếu chương trình học bằng tiếng Pháp nhưng có đi kèm thông dịch viên tiếng Anh trong suốt khóa học thì học phí sẽ tăng lên đáng kể. Số giờ học càng ít thì học phí sẽ thấp. Thông thường thì học phí cho một giờ học sẽ khoảng 15€ – 20€. 

 

Việc chọn trường nào là tùy thuộc vào khả năng tài chính cũng như nhu cầu của bạn.  Nếu bạn chọn học tại những trường có chương trình vừa học vừa làm (formation en alternance) thì học phí bạn không mất mà còn được hưởng lương từ công ty.  Tuy nhiên thời gian học sẽ kéo dài hơn rất nhiều vì số giờ học rất ít, ngoài ra bạn còn phải học những môn cơ bản như tiếng pháp, lịch sử, địa lý …. Hơn nữa, trong thời gian thực tập tại công ty thì bạn không biết là người ta sẽ cho bạn làm những gì 😉  Mình đã từng được nghe kể 1 bạn học Cap coiffure ( nghề làm tóc) thời gian đầu thì công việc thực tập tại tiệm uốn tóc là mở cửa và lấy áo của khách treo lên móc 🙄 . Nếu bạn chọn trường mà họ đã có sẵn xưởng để bạn thực tập và không yêu cầu bạn phải tìm kiếm công ty thì thời gian học của bạn sẽ rút ngắn nhưng học phí thì rất cao  . 

Bảng bên dưới sẽ so sánh về số giờ học và học phí tại hai trường tư thục áp dụng cho chương CAP Pâtisserie pour les adultes ( bằng CAP về làm bánh cho người muốn chuyển đổi nghề ) 

Môn học / Trường	École de Paris des metiere de la table	École Ferrandi
Travaux pratiques en pâtisserie	94h	372h
Technologie de la pâtisserie	68h	54h
Sciences appliqués	20h	26h
Connaissance de l’entreprise et de son environnement juridique et social (CEEJS) + Prévention sécurité et environnement (PSE)	60h	28h
Tổng số giờ (Total heure)	242h	480h
Học phí	3630e	8976e
Học phí / giờ	15	18.7
Français, histoire-géographie, éducation civique + Mathématiques +  Physique-chimie (dành cho những ai không có bằng cấp V hoặc IV được công nhận tại Châu Âu) au niveau V de l’Education Nationale ou de titre de niveau IV du cadre de certification européen – CEC	Bạn không phải đóng tiền nhưng phải tự học và tự ôn ở nhà	2000e (80h)

4. Tìm kiếm công ty thực tập ở đâu

Kí kết hợp đồng vừa học vừa làm ( le contrat en alternance)  với công ty là điều kiện bắt buộc nếu bạn chọn học CAP , Bac Pro hay BTS . Bạn cũng cần lưu ý là bạn phải có mặt tại Pháp từ 1 năm trở lên thì mới kí được hợp đồng này. 

Việc lựa chọn loại hình công ty thì tùy thuộc vào năng lực cũng như nguyện vọng của bạn . Đối với những nhà hàng khách sạn năm sao thì họ yêu cầu khá cao về tay nghề ứng viên. Những tiệm bánh thì yêu cầu thấp hơn nhưng bạn sẽ làm việc trong không gian rất chật hẹp nếu tiệm bánh đó ở trung tâm thành phố. Có 3 cách để bạn ứng tuyển : 

• Đến trực tiếp các tiệm bánh / nhà hàng  để gửi CV và thư động lực (lettre de motivation)
• Tham dự các ngày hội việc làm (salon de recrutement) do trường hoặc do công ty tổ chức.
• Gửi CV và thư động lực (lettre de motivation) đến các trang web đăng tin tuyển dụng  hoặc các trang web của công ty để tự ứng tuyển 

Dưới đây là gợi ý các trang web : 

1.Trang web chuyên đăng tin tuyển dụng 

• Linkedin
• Indeed
• Monster
• Meteojob
• Keljob

2. Các hệ thống siêu thị

• Carrefour
• Auchan
• Casino
• Intermarche
• E.leclerc
• Système U

3. Hệ thống nhà hàng khách sạn

• Hotelcareer
• Horeka
• L’hotellerie-restauration
• Métier hotel-resto

4. Các công ty chuyên cung cấp suất ăn công nghiệp cho căn tin ở trường học, bệnh viện, nhà máy, văn phòng ( restauration collectives)

• Sodexo
• Elior

Nếu bạn muốn tìm kiếm nhanh hơn thay vì phải vào và đăng kí tài khoản tại mỗi trang web mà mình liệt kê ở trên , bạn hãy vào Adzuna. Đây là trang web tổng hợp hầu hết các việc làm nên sẽ giúp bạn đỡ mất thời gian hơn rất nhiều  😀 

=> Đến trang Adzuna (trang web tập hợp hơn 700.000 việc làm tại Pháp từ hơn 178 trang web khác)

Lưu ý về nội dung của thư động lực ( lettre de motivation):

• Ciblez votre interlocuteur : Civilité Prénom Nom Poste
• Datez à la date d’envoi de votre lettre
• Mettez un objet complet : Candidature Apprenti Métier Contrat Dates Alternance
• Annoncez votre objectif : préparer un diplôme en alternance avec …. nom de l’école
• Dites où vous avez trouvé l’annonce
• Expliquez votre projet professionnel, décrivez vos qualités, vos compétences
• Enumérez les points forts de l’entreprise : en quoi vous seront ils utiles dans votre apprentissage ?
• Finissez par une formule de politesse et ajoutez vos disponibilités pour un éventuel entretien
• Signez avec votre identité : Prénom Nom Poste Apprenti(e) Métier

5. Lương thực tập được trả như thế nào

Lương cho người học việc sẽ được tính theo phần trăm của mức lương tối thiểu SMIC. Tùy theo hợp đồng kí kết là hợp đồng học việc (contrat d’apprentissage) hay hợp đồng chuyên nghiệp ( contrat de professionnalisation) mà mức lương nhận được sẽ khác nhau.

Xem thêm : chương trình vừa làm (formation en alternance)

Người học nghề có quyền yêu cầu công ty chi trả một phần phí đi lại  từ nhà đến nơi làm việc và các điều kiện trả thù lao làm thêm giờ sẽ áp dụng như nhân viên đang làm tại công ty đó. Người học việc còn được hưởng những lợi ích từ thuế như là không phải đóng thuế thu nhập trên mức lương  trong mức giới hạn thu nhập hằng năm theo SMIC (mức lương tối thiểu).  Ngoài ra, người học việc sẽ được hưởng 5 tuần nghỉ phép có lương. 

6. Tìm trường và ứng tuyển 

Việc tìm trường chủ yếu tập trung tại trang web onisep. Mình đã có bài viết hướng dẫn về cách kiếm thông tin trên trang web này, bạn tham khảo tại đây. 

Do chương trình CAP, Bac Pro, BTS đều yêu cầu phải kí hợp đồng với một công ty nên chắc chắn bạn phải có mặt tại Pháp. Đối với những bạn ở Việt Nam thì bạn phải chọn cách đăng kí học dự bị tiếng và trong thời gian đó thì bạn sẽ tranh thủ kiếm công ty. Hoặc nếu điều kiện tài chính cho phép thì bạn đăng kí những khóa học cấp bằng diplome de pâtisserie/cuisine. Những khóa học này trường đã có sẵn xưởng hoặc hệ thống nhà hàng khách sạn rồi nên bạn không phải nhọc công tìm công ty nữa và bạn hoàn toàn có thể đăng kí khi ở Việt Nam.

Xem thêm : chương trình dự bị tiếng tại Pháp

Danh sách các trường dạy làm bánh, bếp, nếm rượu, làm socola…  tiêu biểu tại Pháp

Trường	Loại hình trường	Học phí tham khảo	Thành phố
Ferrandi	tư thục	7500 € / năm	Paris
CFA Médéric	tư thục	miễn phí	Paris
CFA Le Mans	tư thục	miễn phí	Le Mans
Le Cordon bleu	tư thục	24000 € / năm	Paris
Ceproc	tư thục	miễn phí	Paris
Ecole de Paris des métiers de la table	tư thục	miễn phí	Paris
Institut Paul Bocuse	tư thục	13620 € / năm	Ecully
Tecomah	công lập	miễn phí	Jouy-en-Josas
École nationale supérieure de pâtisserie	tư thục	12 000€ - 14 500 € / năm	Yssingeaux
Institut universitaire de la vigne et du vin Jules-Guyot	công lập	400€ / năm	Dijon
Université du vin	tư thục	5000 € / năm	Suze-la-Rousse
Les Compagnons du devoir - Bordeaux	tư thục	miễn phí	Bordeaux
École de boulangerie et de pâtisserie de Paris	tư thục	miễn phí	Paris
École Ferrières	tư thục	9500 € / 6 tháng	Paris